مقدمه
در این مقاله به بررسی مشخصات، وظایف، مهارت ها، بایدها و نبایدها و همچنین حقوق اسکرام مستر می پردازیم. پس با ما همراه باشید.
اسکرام مستر کیست؟
اسکرام مستر یا مربی اسکرام و یا تسهیل گر تیم های اسکرام، فردی است که وظیفه مربی گری تیم چابکی را به عهده دارد که از چارچوب اسکرام پیروی می کنند. او برگزاری جلسات را تسهیل میکند، وظیفه رسیدگی به اعضای تیم را دارد تا از مهیا بودن آنچه که برای انجام وظایف افراد لازم است، مطمئن شود و مراقب اجرای پروژه در مسیرمطلوب باشد. یکی از مهمترین موارد برای هر اسکرام مستر رهبر خدمت گذار بودن یا (Servant Leadership) بودن او است؛ یعنی به صورتی عمل کند که بودنش احساس نشود. معمولا در اوایل پیاده سازی اسکرام، نقش اسکرام مستر پررنگ تر است، او مجبور است جلسات را برگزار کند تا مطمئن شود فرآیندها به درستی اجرا می شوند، اما در ادامه و با توجه به بلوغ تیم، نیاز به حضور کامل اسکرام مستر کم رنگ می شود.
در ابتدا، ممکن است وقت زیادی از اسکرام مستر، صرف آموزش چارچوب اسکرام به اعضای تیم گردد. اما بعد از مدتی، اعضای تیم نیاز به مربیگری کمتری از وی دارند. آنها یاد می گیرند چگونه برخی از جلسات خود را تسهیل کنند. اعضای تیم حتی می توانند نزدیکتر و بطور مستقیم با صاحب محصول کار کنند. با این حال، دو نقش اسکرام مستر و مالک محصول تکمیل کننده همدیگر هستند.
اسکرام چیست؟
اسکرام محبوب ترین چارچوب مدیریت پروژه های چابک است و چارچوبی قدرتمند است برای پیادهسازی فرایندهای چابک در توسعۀ نرمافزار و دیگر پروژه ها.
آنچه که اسکرام را از سایر رویکردهای چابک متمایز نموده ، سادگی، امکان پیاده سازی آسان و سرعت بالا در پاسخ به تغییرات می باشد. همچنین توجه ویژه به کارتیمی، ارائه خروجی ها، محصولات و اقلام قابل تحویل باکیفیت و تعامل مثبت و مستمر اعضای تیم و نماینده مشتری (مالک محصول)، از دیگر محاسن اسکرام می باشد. با پیاده سازی اسکرام، علاوه بر کاهش قابل توجه زمان و هزینه، کیفیت خروجی ها، محصولات و اقلام قابل تحویل ارائه شده، بطور چشمگیری افزایش می یابد.
این چارچوب از بازه های زمانی ثابت از ۲ روز تا ۴ هقته ای که اسپرینت نامیده میشود، تشکیل شده است تا انجام بخشهای معینی از پروژه طی این اسپرینت ها تا تکمیل پروژه ادامه یاید.
در اسکرام سه نقش کلیدی وجود دارد که یکی از آنها اسکراممستر، دیگری مالک محصول و در نهایت اعضای تیم توسعه هستند.
جهت درک این چارچوب جذاب و پرطرفدار و در عین حال ساده چابک، مقاله “اسکرام چیست ؟” زیر را مطالعه کنید.
وظایف کلی Scrum Master
اسکرام مستر، عضوی از یک تیم توسعه چابک خودمدیریتی است که از خودشان می پرسند:
چرا، چه کاری را چه کسی و چطور انجام دهد!
موارد زیر مهم ترین وظایف یک اسکرام مستر است.
• پیاده سازی فرآیند های اسکرام و نظارت بر روند آن ها.
• کمک به مالک محصول در جهت ایجاد درست بک لاگ محصول.
• کمک به مالک محصول در جهت اولویت بندی و آماده سازی درست آیتم های بک لاگ محصول.
• سازماندهی و برنامه ریزی اسپرینت ها.
• به روز رسانی فعالیتها در ابزار مدیریت پروژه.
• تسهیل ارتباطات و به وجود آوردن امکان بحث آزاد
• حل مشکلات و تعارضات تیم.
• برگزاری جلسات مربوط به اسکرام مانند: اسکرام روزانه ، برنامه ریزی اسپرینت و بازنگری اسپزینت.
• آموزش چارچوب اسکرام به تیم
• اطمینان از درک درست چارچوب اسکرام و پیروی آن توسط تیم
• هدایت و رهبری تیم در راستای رسیدن به اهداف اسپرینت
• رفع موانع داخلی و خارجی جلوی تیم
• حفظ تمرکز تیم توسعه بر روی اهداف اسپرینت
• تصحیح و تسهیل فرایندهای توسعه و مربیگیری
• ارتقا سطح چابکی در سازمان
• ارتباط نزدیک و مداوم با مالک محصول (PO)
• ارائه امکانات رفاهی به تیم
وظایف اسکرام مستر در سطوح مختلف
در سطح کسبوکار، اسکراممستر یک محیط توسعۀ خلاق، امن، پربازده، و حمایتی ایجاد میکند و همکاریهای چند تیمی را تسهیل می نماید.
در سطح تعامل با مالک محصول، اسکراممستر برنامهریزی را آسان میکند و به مالک محصول کمک میکند که فنون و روشهای اسکرام را بشناسند و آنها را رعایت کنند. وی همچنین به مالک محصول در اولویت بندی بک لاگ محصول کمک می نماید.
در سطح تیم ، اسکرام مستر راهنمایی، مربیگری، پشتیبانی و تسهیلات لازم را برای تیم فراهم میکند و کمک میکند که تمام موانعی که جلوی تیم وجود دارد و یا ممکن است بوجود بیاید، برطرف شوند.
در سطح فردی، اسکرام مستر از تلاشهای فردی پشتیبانی میکند، به تمام مشکلات مطرحشده رسیدگی میکند و تمام موانع را برای تمرکز افراد بر بهرهوری ازمیان میبرند. وی همچنین می تواند ارزیابی فردی را را برای سازمان انجام دهد و نقاط قوت و ضعف هر فرد را با وی در میان بگذارد.
مهم ترین مهارت های اسکرام مستر
مهم ترین مهارت های یک اسکرام مستر موارد زیر هستند:
شکل 1: مهارت های کلیدی اسکرام مستر
شایستگی های اسکرام مستر
• دارای مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد مهندسی صنایع یا مهندسی کامپیوتر و IT
• ایده پرداز، خلاق و دارای روحیه کار تیمی بالا
• داشتن تجربه اسکرام مستر
• دارای یکی از گواهینامه های مرتبط با مدیریت چابک (ACP,PSM, …)
• آشنا با چابک سازی با متدولوژی های مختلف، بخصوص اسکرام ، اسکرام بن، نکسوس و اسکرام در اسکرام
• ترجیحا آشنا با فناوری های روز توسعه نرم افزار
• تجربه بکارگیری متدها و ابزارهای چابک
• آشنایی با نرم افزارهای چابک جهت کنترل، گزارش گیری، مستندسازی، تهیه Burn Down Chart و … مانند نرم افزارهای ترلو، جیرا و …
بایدها و نبایدهای یک Scrum Master
یک اسکرام مستر حرفه ای ، نباید قبل از مشورت با تیم، قول کار جدیدی به صاحب محصول دهد و حتماً باید نظر تیم را اخذ کرده باشد. وی نباید از آزمایش چیزهای جدید بترسید. مثلاً می تواند اسپرینت های سه هفته را تست نماید یا حتی مدل جدیدی از برگزاری جلسات روزانه را پیشنهاد دهد. (در چابک هیچ چیز پایدار یا ثابت نیست!)
اسکرام مستر حتی می تواند یکی از اعضای تیم توسعه باشد و لازم نیست حتما تمام وقت باشد.
اسکرام مستر باید از تیم در مقابل دو چیز محافظت کند:
1- جلوی هجمه و حمله مالک محصول یا دیگران را که در مدت محدود، خروجی های بسیاری را از تیم خواستارند، بگیرد؛ چرا که اجرای این نوع درخواست ها، معمولاً منجربه به کار کم کیفیت یا دور زدن استانداردهای خود تیم می شود.
2- مهم تر از بند قبلی، وی باید تیم را در مقابل از خود راضی بودن محافظت نماید و نگذارد تیم فکر کند که اکنون که به انتهای کار رسیده ایم، بهبود لازم نیست. همیشه نقطه بهبود وجود دارد.
اسکرام مستر باید واژه شکست را از ادبیات تیم چابک خارج کند. وی باید به تیم بیاموزد که هر زمان طرح یا برنامه ای به هدف نرسید، این به معنی شکست نیست، بلکه تلاشی است که می شود آن را بهتر انجام داد.
وی باید و حتماً از افراد تیمش قدردانی کند، اما نه به دروغ و ریا. اعضای تیم، به سرعت متوجه این نوع تعریف و تمجید مصنوعی و ساختگی می شوند. ولی هر زمان کار نوآورانه یا درستی از سوی تیم انجام شد، اسکرام مستر باید از آنها تعریف کند.
خوب است که اسکرام مستر از اعضای تیم بخواهد با کار و فسلفه کار وی بیشتر آشنا بشوند؛ حتی بخشی از کار وی را انجام دهند. شاید در اوایل کار لازم باشد همه جلسات را اسکرام مستر، خودش برگزار کند، ولی می توان کمکم از تیم خواست که این کار را انجام دهد.
یک اسکرام مستر حرفه ای، باید بیش از حرف زدن، گوش دهد و اجازه دهد جواب درخواست ها، سوالات، مشکلات و … از سمت تیم ارائه شود. البته این موضوع به این معنی نیست که اسکرام مستر، اصلاً پیشنهاد ندهد، بلکه باید بداند که وظیفه اسکرام مستر این است که به تیم کمک کند تا مشکلات را خودش حل کند.
حقوق اسکرام مستر در ۱۴۰۱
میانگین حقوق اسکرام مستر با تجربه کاری از ۳ سال تا ۱۰ سال، در تهران عددی بین ۷ تا ۱۳ میلیون تومان در سال ۱۴۰۱ است. در شهرستان این عدد بر أساس تجربه کاری از ۳ تا ۱۰ سال، از ۴ تا ۱۰ میلیون تومان است.
اسکرام مسترهای با تجربه بالای ۱۰ سال، با توجه به میزان تجربه، مهارت ها، مدیریت همزمان چند تیم و مدارک بین المللی، در تهران، عددی بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان حقوق در سال ۱۴۰۱ دریافت می کنند. حقوق همین افراد در شهرستان ها، بین ۱۰ تا ۱۸ میلیون تومان است.
برای شغل دستیار اسکرام مستر، حقوق دریافتی ۲۵٪ تا ۵۰٪ پایین تر از اسکرام مستر می باشد.
مسیر اشتغال در جایگاه شغلی اسکرام مستر
در مرحله اول، شما باید با مفاهیم چابک، مانیفست های ۴ گانه و اصول ۱۲ گانه چابک و همچنین ابزارها و تکنیک های چابک آشنا شوید.
جهت آموزش چابک، دوره و کارگاه چابک را مشاهده کنید.
در مرحله دوم، باید به خوبی با چارچوب اسکرام، آشنایی داشته باشید. استفاده از این چارچوب مدیریت چابک در حوزه های مختلفی مانند نرم افزار، فناوری اطلاعات، سخت افزار و حتی عمرانی رایج است.
برای درک چارچوب اسکرام، دوره اسکرام را ببینید.
پس از آن، لازم است یکی از مدارک چابک، مانند ACP را اخذ کنید.
در انتها نیز باید به صورت تخصصی در زمینه اسکرام تجربه کسب کنید.
برای ورود به بازار کار بعنوان اسکرام مستر، از آکادمی احمدزاده مشورت رایگان بگیرید.
نظرات